شوش نوروز 1401

شوش

جمعه ۵ فروردین ۱۴۰۱

صبح ساعت ده بیدار شدم. امروز رفتیم شوش. اینجا آثار زبان عربی و دشداشه هنوز هست. مردم مهربونی داره که بدون درخواست کمکت می کردن ماشینو از چاله چوله های کوچه رد کنی. اول رفتیم مقبره حضرت دانیال نبی. زندگینامه اشو خواندم و جوگیر شدم کتابش رو بگیرم بخونم ببینم چیه. تو غرفه کتاب همون محوطه یه کتاب مرتبط کم حجم بود که ۵۵ تومن بود.کلا با دیدن این قیمت پشیمون شدم! اینکه چجوری حضرت دانیال ایران اومده قضیه اش اینه که اورشلیم متولد شده ولی به دست بخت النصر اسیر و به بابل فرستاده میشه. چون از اطاعت فرمانروای بابل امتناع میکنه میندازنش تو قفس شیرهای درنده ولی زنده و سالم می مونند. پس از تصرف بابل به دست کوروش به شهر شوش مهاجرت می کنه.بنای مقبره هم متعلق به دوره صفوی (450 سال پیش) هستش. از محوطه مقبره قلعه شوش دیده می شد.

بعد رفتیم محوطه میراث جهانی شوش (ثبت در یونسکو سال 1394) که موزه اش برام خیلی جالب بود. تاسیس 1345 هست و آثار پیش از تاریخ، ایلامی، هخامنشی، سلوکی و اسلمی رو داره. کلا نوشته بود 18 دوره تاریخی اینجا استقرار داشتن.از دوره شوشان جدید 1(4300- 4700 سال قبل از میلاد) تا دوران اسلامی (638 تا 1300 میلادی).آثاز از محل های مختلفی اینجا آورده شده.  موزه به چند تالار تقسیم شده بود و هرکدوم آثار یک دوره رو داشت.

آثار دوره ایلامی و هخامنشی رو جایی ندیده بودم.یه عکس اسب تک شاخ بود که راهنما گفت این گاو شاخداره و ورژن اصلی اون ور آبه ولی همین شکلیه. خدا خیرشون بده مصنوعی همینو گذاشتن. اون معبد هندوهای بندرعباس نکرده بودن همین تقلبیش رو هم بذارن.

موزه اش برام خیلی جالب بود چون کتیبه های خط میخی و ترجمه اشون هم بود. از میترا و آناهیتا هم اسم برده شده بود.

تزئینات آجری دوره هخامنشی هم بود که طرح رنگی از یک سرباز هخامنشی بود. از همه جالب تر بقایای چشم هوروس بود برام.چیزی از تمدن مصر.

یه کتیبه یونانی بانمک هم داشت.

یه مجسمه از هرکول ایستاده که گردن شیر رو داشت فشار میداد هم بود. تو کرمانشاه هرکول لمیده داریم!

شهر شاهی و آکروپل هم که فقط یه تپه خاکی هست. حفاری هم نمی کنند.

اینجا در واقع محل کاخ داریوش تو شوش بوده. الان ازش دوتا پاشنه سنگی یک درش مونده!

عکس های زیادی از این موزه رو تو این لینک گوگل مپ که بارگذاری کردم میتونید ببینید:

https://goo.gl/maps/Djg14topvZqLhUS18

قلعه هم که مال زمان ناصرالدین شاهه که کاوشگرای فرانسوی ساختن. اون موقع مردم از حضور این خارجیا راضی نبودن و اینا برای امنیت اشیا باستانی که مجبور بودن تو چادر نگه داری کنن اینجارو ساختن. از قلعه هم آرامگاه حضرت دانیال دیده می شد. شوش به خارجی میشه Susa!

بعد رفتیم ناهار و بعدش آرامگاه دعبل خزاعی. گنبد مقبره اینجا هم خاصه. دعبل با شعر از اهل بیت دفاع می کرده و امام رضا (ع) رو هم دیده. البته این مقبره سال 1369 ساخته شده. این شوشی ها زرنگن و دستگاه کارتخوان جالبی تو این زیارتگاه ها برای پرداخت نذورات گذاشتن. سه اپشن نذر میتونی داشته باشی فرهنگی، عمرانی و جاری مدیریتی!

هفت تپه

بعدش رفتیم منطقه هفت تپه که یه موزه کوچولو داشت. تو جاده هفت تپه مزرعه های نیشکر بود.

موزه هفت تپه آثاری از چغازنبیل و هفت تپه داره و اختصاصا دوره ایلامی رو نشون میده. رومن گیرشمن یه باستان شناس فرانسوی بوده که بخش مهم فعالیت هاش همین حفاری های چغازنبیل هست. بنای ذیقورات چغازنبیل در جریان کاوش های ایشون بیرون اومده. اینجا 9 ویترین باموضوع های مختلف داره.

یه چیز خاصی که اینجا بود این فیگور الهه ها بود که منو یاد داستان های تاریخی میندازه که قبلا میخوندم. این پیکرک های زنان نیمه برهنه مربوط به پرستش اله منزت که الهه باروری و زایش هست تولید می شده. پیکرک بقیه حیوانات هم برای خدایان دیگه بوده.

یه پلاک مفرغی از خدای نرگال هم بود. تابلو شبیه سازی شده بزرگ اینو به دیوار زده بودن. خلاصه پیشکش های معابد چغازنبیل هم اینجا هست. یه قسمت انواع تدفین در دوره ایلامی هست که شامل دسته جمعی، ساده، آرامگاهی (مربوط به مسئولین)، خمره ای و با تابوت هستش. قبر یه بچه هم بود که ظرف سفالی همراهش هم کوچولو بود.

اشیایی مربوط به معماری چغازنبیل هم هست. مثلا اگر آجر خاصیه، یه دیوار نما درست کردن و آجر رو توش گذاشتن.

یه مجسمه از شیردال هم بود که خارجیش میشه گریفین یا گریفون. یه موجود افسانه ای که بدن شیر مانند و سر، دم و بال عقاب مانند داره. این از جانوران اسطوره ای مشترک اقوام آسیایی و اروپایی هستش. یه قسمت هم گل نوشته های اداری و مدرسه ای گذاشته بودن که به خط میخی بود. یه کتیبه مهم هم اینجا هست که در مورد دستمزد نگهبانان معبد و هدایا و نذورات، وظایف نگهبانان و جرایم ناشی از سرپیچی از قوانین هست.

کلا از هخامنشی و ساسانی اگه یه ذره یادمه از ایلامی هیچی یادم نیست. اصلا نمیدونم تو درس تاریخ مدرسه واقعا داشتیم یا نه. باید بشینم یه دور تاریخ بخونم.کتاب تاریخ جهان جواهر لعل نهرو خیلی جذاب تعریف می کرد ولی به ایران نرسیدم.کلا کم حوصله هم شدم و به کتاب بند نمیشم.

عکس های این موزه هم تو لینک زیر هست:

https://goo.gl/maps/THCxrEk3ZwajFQ5MA

چغازنبیل

بعدش بدو بدو رفتیم محوطه چغازنبیل تا تعطیل نشه. این ناحیه استان قم دوره ایلامی ها بوده دیگه. مجموعه ای از معابده. بارکد راهنمای صوتی و اپلیکیشن اینا داشت ولی من نتونستم با گوشی بگیرمش. یه جای پیشرفته هم که اومدیم اینجوری شد. چغازنبیل یه شهر باستانیه که 1250 سال پیش از میلاد به دستور "اونتاش ناپیریشا" پادشاه ایلام ساخته شده.

داخل شهر زیگورات و چند معبد و نیایشگاه برای خدایان مختلف هست. دیگه جایی که معبدش زیاد بوده اسمش تمنوس (محله مقدس) بوده.کاخ ها و قبور هم اطراف اینا بودن. زیگورات هم به بناهای مطبق میگن. یه معبد برای خدای ناپیریشا بوده (خدای بزرگ ایلامیان و خدای زمین)، یه بنا برای ایزد ایشنی کرب (ایزد عدالت و قسم) و یه معبد برای الهه کی ری ریشا (مادر خدایان) بوده. تابلونوشته های راهنما هم منکر استفاده از سکوها برای قربانی کردن انسان شدن. این شهر در حمله آشوربانیپال به سرزمین ایلام در سال 646 قبل از میلاد سقوط کرد.

لینک عکس های اینجا تو گوگل مپ:

https://goo.gl/maps/6WEXGG9c88oQa9CU9

بعدش هم برگشتیم اهواز.گفتم من امشب شام فلافل میخوام. فلافل سلف سرویسی بود. از فلافلی های شلوغ رد شدیم و رسیدیم یه فلافلی نسبتا خلوت. ساندویچی ۶۰۰۰ تومن بود. نوناش بزرگ نبود ولی خمیرشو کامل درآورده بود.یه آقای مشتری با دشداشه هم بود که فکر کنم چون اول پرسیدیم سیستم اینجا چجوریه (منظور من این بود اول پولشو می دیم یا آخرش) هی سر هر ظرف میگفت بیا عمو بردار! خوشبختانه صاحب فلافلی کاغذ می داد و با بهداشت حداکثری این ساندویچ رو خوردم! کبه اشو ولی دوست نداشتم، انگار برنج درسته سرد بود‌. سمبوسه لوله ایشم که با سوسیس بود خوشم نیومد. فلافلش ولی خوب بود.